Voorwaarden om in aanmerking te komen voor een IBO: het bedrijf is gevestigd in Vlaanderen of in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de kandidaat is ingeschreven bij VDAB als werkzoekende, de kandidaat nam geen ontslag om met een IBO te starten, en het bedrijf maakt een opleidingsplan.

De IBO heeft een aantal voordelen voor werkgevers: tijdens een IBO betaal je geen loon of RSZ voor de kandidaat. Je betaalt enkel een vast maandelijks bedrag dat alle kosten dekt, zoals dossierkosten en verplaatsingskosten. De hoogte van het bedrag is gebaseerd op het loon dat de kandidaat krijgt na aanwerving. Spreekt je medewerker niet goed Nederlands? Dan kan je ook rekenen op gratis taalcoaching.

De voordelen voor de werknemer: je krijgt tijdens je IBO je uitkering en een IBO-premie, en bovendien kom je in aanmerking voor een verplaatsings- en kinderopvangvergoeding. Heb je een auditieve beperking, dan kom je in aanmerking voor bijstand van een tolk voor doven of slechthorenden. Je krijgt ook een tegemoetkoming voor arbeidsgereedschap en -kledij.

Parlementslid Allessia Claes (N-VA) vroeg aan minister Bround (CD&V) een stand van zaken van de IBO’s. Daaruit blijkt dat er in 2023 in België in totaal 7.359 IBO’s werden opgestart. In 2022 waren dat er nog 8.830. Van die 7.359 hadden er 2.340 een migratieachtergrond, waren er 3.634 minder dan drie maanden werkloos, was 3.269 jonger dan 25 jaar, en kwamen er 154 uit het Brussels Gewest. In 2023 werden er 3.115 IBO’s stopgezet, waarvan 61 in het Brussels Gewest. Voor de stopzetting kunnen er 9 verschillende redenen zijn; de belangrijkste drie zijn dat de leeromgeving niet passend is, een foutieve houding van de cursist, of bij tewerkstelling van de cursist.

Vanwaar die daling ? Minister Brouns: “Er is een daling in de cijfers merkbaar die zich sinds enkele jaren verderzet. We weten dat IBO een conjunctuurgevoelig instrument is en veel verschillende factoren de aantallen beïnvloeden. Arbeidsmarktkrapte betekent vaak dat werkgevers sneller overgaan tot aanwerving, en vervolgens de nodige opleidingsinspanningen leveren tijdens de arbeidsovereenkomst, en niet onder het statuut van werkzoekende zoals tijdens IBO. Ook de doelgroep van de werkzoekenden heeft een grote impact. IBO is een instrument voor mensen die klaar zijn voor de arbeidsmarkt, en bij wie enkel nog een paar technische competenties ontbreken. Voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en/of niet-beroepsactieven is het aangewezen eerst naar andere instrumenten en trajecten te kijken”.

En hoe moet het nu verder in de toekomst? Minister Brouns: “VDAB is bezig met het voorbereiden van een hervorming rond IBO. Dit met als focus inhoudelijke bijsturingen en toeleiding, bijsturingen op vlak van performance, kwaliteit en financiële bijsturingen. Ook de betaalbaarheid van de maatregel zal bekeken worden. Er is met de sociale partners in de technische werkgroep bij VDAB een traject uitgestippeld dat eind 2024 moet leiden tot een gedragen voorstel tot hervorming van de IBO”.

U vindt de schriftelijke vraag op de website van het Vlaams parlement.